Жамбыл облыстық орыс драма театрының тарихы
Жамбыл облыстық орыс драма театры 1967 жылы 2 наурызда Қазақ Кеңестік Социалистік Республикалар Одағы Министрлер Кеңесінің №141 Жарлығымен құрылды. Жарты ғасырдан астам уақыт жұмыс жасаған кезеңінде театрдың еліміздің мәдениет саласына сіңірген біршама еңбегі бар. Соның ішінде, соңғы онжылдықтағы маңызды жетістіктері:
2012 жылдың қараша айында Қазақстанның Театр Қайраткерлері одағының қолдауымен ұйымдастырылған Тараз қаласының «Дебют» республикалық жас режиссерлер байқауында режиссер Дина Жұмабаеваға С.Беккеттің театр-абсурд жанрындағы «В ожидании Годо» үздік қойылымы үшін І орын берілді.
2013 жылы Халықаралық театр күніне (Алматы қ.) театрдың бас суретшісі Владимир Сизинцев "Қазақстанның үздік суретші-сценографы 2013" құрметті атағын алды, "Еңлікгүл" медалімен және Қазақстан Театр Қайраткерлері одағының ақшалай сыйлығымен марапатталды.
2013 жылы біздің театр Керчь қаласында (Украина, АР Қырым) өткен «Боспорские агоны» Халықаралық театр фестивалінде «Антика тақырыбындағы үздік қойылым» номинациясында Жан Ануйяның «Антигона» қойылымымен лауреат атанды. Қоюшы-режиссер Шыңғыс Айтматов атындағы Халықаралық сыйлықтың лауреаты Қуандық Қасымов.
2013 жылы қараша айында Тараз қаласында өткен «Тұңғышбай Әл-Тарази Таразға шақырады» атты фестивальде режиссер Дина Жұмабаеваның сахналауындағыН.В.Гогольдың аттас поэмасының желісінде қойылған М.Булгаковтың «Мертвые души» («Өлі жандар») атты қойылымын сахналауда 10 театр ұжымдарының арасында оң нәтиже көрсетіп, «Ең үздік әртістік ансамбль» номинациясы бойынша жүлделі орынды иеленіп, қаржылай сыйлықпен марапатталды.
2013 жылы театр Бішкек (Қырғызстан) қаласында өткен Ш.Айтматовтың 85 жылдығына арналған «Арт-Ордо» Халықаралық фестивалінде үлкен табыспен өнер көрсетті. Фестивальге Түркия, Новосибирск, Алматы және Қырғызстаннан кәсіби театр ұжымдары қатысты. Біздің ұжым Шыңғыс Айтматовтың аттас повесінің желісімен сахналанған сахналық композиция «Пегий Пёс, бегущий краем моря» қойылымын сәтті көрсеткені үшін Қырғызстан Мәдениет министрлігінің дипломымен марапатталды.
2017 жылдың наурыз айында ұжым Сербияның Белград қаласында өткен «Славия-2017» халықаралық фестивалінде Еуропаның 8 кәсіби театр ұжымы арасында қоюшы-режиссер Қуандық Қасымовтың сахналауындағы Э.Радзинскийдің трагифарс жанрындағы «Нерон и Я» қойылымымен Қазақстанның атынан аса құрметпен өнер көрсетті.
2017 жылы «Астана ЭКСПО-2017» мәдени-көпшілік іс-шаралар аясында Астана қаласында өткен Халықаралық «Сахнадан сәлем!» атты театр фестиваліне Г.Фигейроның комедия жанрындағы «Дон Жуан» қойылымымен қатысып, Дипломант атынды.
2018 жылдың шілде айында театрының ұжымы Македония Республикасы Велес қаласында өткен «СТОБИ 2018» Халықаралық антика драмасының театралдық фестивальіне қатысып, Эдвард Радзинскийдің «Нерон и я» қойылымынмен қатысты. Байқау қортындысы бойынша театр өнері додадасында ерекше көзге түсіп, Сенеки бейнесін жоғарғы деңгейде сомдағаны үшін ҚР "Мәдениет саласының үздігі" медальінің иегері Избасаров Бекназар Тұрарұлы «Ер адам бейнесін үздік сомдағаны үшін» марапатымен наградталды.
Қырғыз елінің астанасы Бішкек қаласында 2018 жылдың қараша айының 12-17-ші жұлдызы аралығында «Айтматов және театр» атты үш жылда бір рет өткізілетін Халықаралық фестивальге қатысып өнер көрсетті. Бұл фестивальге орыс драма театры жазушының «Ғасырдан да ұзақ күн» романынын инцинировкалаған Султан Раев, Нурлан Абдыкадыровтың «Найман Ана» нақылдама драмасымен қатысты. Қоюшы-режиссер: Нурлана Абдыкадыров. Халықаралық фестивалінің қорытындысы бойынша театр ұжымы «Үздік режиссура» номинациясымен марапатталды. Бұл тек режиссердің жеңісі емес, сонымен қатар бүкіл ұжымның жемісті еңбегінің нәтижесі.
2019 жыл қараша – А.Касеновтың «Бегущий человек» қойылымымен Қазақстан, Көкшетау қаласында өткен «ТеАРТР-Көкше» халықаралық театр фестивалінің дипломанты атанды, авторы және режиссері, театрдың көркемдік жетекшісі Камат Касенов.
2020 жылы театр карантиндік шараларға байланысты онлайн режимінде белсенді жұмыс жасады. «Біз Біргеміз» науқанын қолдау мақсатында «Үйдегі артистер» сияқты жобалар іске қосылды; Қ.Қасеновтың «Театр және уақыт» авторлық айдарлары – әртістердің орындауындағы пьесалардан монологтар мен диалогтар; «Герои былых времен» - Ұлы Отан соғысын еске алу; Абайдың 175 жылдығына орай театр директоры Ә.Тәжиевтің бастамасымен «Абайдың 45 дана сөзі» атты бейнероликтер түсірілді. Сонымен қатар, ұжым Ресей ғылым және мәдениет орталығының өкілдерінің қолдауымен «Казахстанские театры – детям», «Живая классика» сынды түрлі челлендждер мен шығармашылық жобаларды белсенді түрде қолдады:. Маусым айында Камат Касенов атындағы балалар театр ұжымдарының Бірінші халықаралық онлайн фестивалі ұйымдастырылды. 20 адам ГИТИС онлайн біліктілігін арттыру курстарынан өткендігі туралы сертификат алды.
2021 жылы театр Қ.Қасымовтың трагикомедия жанрындағы «Жанна д'Арк» қойылымымен Керчь қаласында (Ресей, АР Қырым) өткен «Боспорские агоны» Халықаралық театр фестивалінде өнер көрсетті.
Сол жылы "ГИТИС: шетелдегі орыс театр мектебі"бағдарламасы аясында Гитиспен бірлескен шығармашылық жоба сәтті жүзеге асырылды. А.Н.Островскийдің аттас пьесасы негізінде сахналанған «Шутники» қойылымы қойылды, қоюшы-режиссер Петр Норец. Жанры: цирк, стенд-ап және сайқыазақ көз жасы. Бұл халықаралық жоба ұзақ мерзімді ынтымақтастыққа бағытталған.
2020 жылы біздің театр Камат Касенов атындағы балалар театр ұжымдарының халықаралық фестивалін ұйымдастырды. 2022 жылы фестиваль алғаш рет офлайн режимінде өтті және бұл Қазақстан мен Қырғызстанның әртүрлі қалаларынан 12 ұжым қатысқан ІІІ Халықаралық фестиваль болды.
Біз үнемі дамып, кәсібилігімізді арттыруға тырысамыз. 2022 жылдың тамыз айында «Санкт-Петербург театр шеберханалары» жобасы аясында «Балтийский дом» театр-фестивалінің (Санкт-Петербург қ.) мамандарынан дыбыс және жарық бойынша шеберлік сыныптары ұйымдастырылды. Қыркүйек айында театрда «Орыс тілді комедия классикасы» шығармашылық зертханасы жұмыс істеді, оның барысында Мәскеуден келген үш режиссер рекордтық мерзімде, яғни төрт күнде үш эскиз қойды. Эскиздердің бірі 2023 жылы Ресей Федерациясының Театр Қайраткерлері одағының қолдауымен толыққанды қойылымға айналды.
2022 жылдың желтоқсанында В.Гроссманның «Дубровский» құрылымының премьерасы болып өтті. Бұл - А. С. Пушкиннің аттас романына негізделген қарақшылар ойыны. Қойылымды Мәскеуден келген команда «ГИТИС: шетелдегі орыс театр мектебі» Халықаралық шығармашылық жобасы аясында қойды.
2023 жылдың сәуір айында театр ұжымы Пенза қаласында (Ресей Федерациясы) XI Халықаралық "Золотая провинция" театр фестиваліне Н.В.Гогольдің "Вий" мистикалық әңгімесі негізінде сахналанған фантасмагория жанрындағы Н.Садурдың «Панночка» қойылымымен қатысты. Қоюшы режиссер Игорь Седин қойылымдағы Гоголь кейіпкерлерінің әлемін көркемдік-кеңістіктік шешкені үшін арнайы дипломмен марапатталды. Театр әлемдік сахнада орыс тілін сақтағаны үшін арнайы дипломмен марапатталды.
2023 жылдың қыркүйегінде театрда еркін микрофон жанрындағы «Давай поговорим» (Кел, сөйлесейік) идеологиялық жобасы басталды. Жоба әртүрлі әлеуметтік маңызды тақырыптар бойынша ай сайынғы кездесулерді қамтиды. Кездесулерге әр түрлі ұрпақтың адамдары, соның ішінде өз пікірлерін айтуға мүмкіндігі бар балалар мен жасөспірімдер қатысады. Жобаның негізгі мақсаты-әртүрлі ұлттардың, жастардың, әлеуметтік мәртебенің, діндер мен кәсіптердің өкілдерін жақындастыру.
2023 жылдың 30 қыркүйегінде "Орыс тілді комедия классикасы" халықаралық шығармашылық жобасы аяқталды, оның қорытындысы бойынша А.Грибоедовтың «Горе от ума» қойылымы қойылды. Қоюшы-режиссер Григорий Артамонов, Мәскеу қ. Жобаның ұйымдастырушылары-Қазақстандағы Ресей ынтымақтастығы өкілдігінің (Астана қ.) қолдауымен шетелдегі орыс театрларын қолдау орталығы, Ресей Федерациясының театр қайраткерлерінің Одағы.
2023 жылғы 10 қарашада театр ұжымы Түркістан қаласында I Республикалық "RAYIMBEK" театр фестивалінде өнер көрсетті. Ұжым А.С. Пушкиннің аттас романы негізінде В.Гроссманның «Дубровский"» қойылымын көрсетті. Қойылым «Үздік режиссерлік шешім» номинациясында жеңіске жетті. Қойылым «ГИТИС: шетелдегі орыс театр мектебі» Халықаралық шығармашылық жобасы аясында жүзеге асырылған болатын.
2024 жыл
20 және 21 маусымда театрда Камат Касенов атындағы балалар театр ұжымдарының мерейтойлық V Халықаралық фестивалі өтті. Фестиваль аясында жас қатысушыларға еңбек сіңірген мәдениет қайраткерлерінің, әртістер мен режиссерлердің сөздері мен сахналық қозғалысы актерлік шеберлік, сахналар бойынша шеберлік сабақтары өткізіледі. Фестиваль тек ағартушылық және кәсіби, театр өнері саласында ғана емес, сонымен бірге жалпыадамзаттық функцияға ие: ол ұйымшылдыққа, достыққа, шынайылық пен рухани жақындыққа ықпал етеді. Фестиваль жас таланттарды анықтайды, балалар театр ұжымдарына қолдау көрсетеді, әртістердің лайықты ауысымын дайындайды. Биылғы жылы Фестиваль алғаш рет номинациялар бойынша өткізілді.
7 маусымда Беларусь Республикасымен алғаш рет Халықаралық шығармашылық жоба аясында Д.Филипповичтің сахналауында Л.Н. Толстойдың «Анна Каренина» қойылым-драмасының премьерасы өтті. Қоюшы-режиссер Даниил Филиппович (Минск қ.)
Ұжым біздің өңіріміз бен еліміздің игілігі үшін лайықты еңбек етіп, көрермендерді өз шығармашылығымен қуантуда. Жыл сайын театр ұжымы Қазақстан қалаларын аралайды, театр фестивальдеріне қатысады, шеберлік сабақтарында кәсібилік деңгейін арттырады.
